Mitolojinin Anka Kuşu : Simurg

Anka kuşu olarak her yerde duyduğumuz ve bolca gördüğümüz bu simge nedir? Anka kuşu gerçekte var mıdır?

İlk olarak Pers Mitolojisinde karşımıza çıktığı rivayet edilen daha sonraları ise doğu hikayelerinde ve efsanelerinde gördüğümüz bu kuş günümüzde birçok dinde ve hikayelerde karşımıza çıkmasının yanı sıra günümüzde de oldukça popüler simgelerden biridir.

Bu kuş tarih boyunca birçok kültürde farklı isimlerle anılmıştır. Yunan mitolojisinde “Phoenix”, Arap tradisyonunda “Anka (Rukh) ”, İran tradisyonunda Simurg (Simorgh), Çin’de “Tanniao” ve kimi tradisyonlarda “Homa” ya da “Rokh” adını alır. Sênmurw ve Sîna-Mrû kullanılan diğer isimlerindendir. Bunun yanı sıra ,Türk mitolojisinde “Anka Kuşu”,”Zümrüd-ü Anka” ve “Tuğrul Kuşu (Devlet kuşu)” olarak da geçer.

Bu efsanevi kuşun birçok farklı kültürde tasviri vardır. Fars sanatında; kuş şeklinde dev kanatları olan ve bazen köpek başlı aslan pençeli tasvir edilmiştir,Yunan mitolojisinde ise kartaldan biraz daha büyük bir kuş olarak geçtiği görülmektedir. Her ne kadar farklı tasvirleri bulunsa da efsanesi hemen hemen aynıdır.

Bu efsanevi kuş hakkında İran kaynaklarında kendisini alevlerle kaplayana kadar 1700 yıl civarında yaşadığı yazılmıştır. Bunun dışında bazı kaynaklarda 500 yıl yaşadığı bazı kaynaklarda ise ölümsüz olduğu ifadesi geçer. Efsanelere göre Anka ölümünün yaklaştığını hissettiğinde bir yuva inşa eder ve yuvayı bilinmeyen bir sıvıyla kaplar. Ardından güneş ışıklarının yuvayı yakması ile yanarak kül olur ve küllerinden yeniden doğar. Bu nedenledir ki birçok dinde yeniden doğuş,varoluş ve dirilişi sembolize eder.

Ayrıca İran efsanelerinde bu kuşun çok yaşlı olduğu ve dünyanın yıkılışına üç kez tanık olduğu da yazılmıştır. Bu süreçte o kadar şey görüp öğrenmiştir ki tüm zamanların bilgisine sahip olduğuna inanılır.